Жол-көлік оқиғалары – көлік құралдарының жолмен жүруі кезінде және оның қатысуымен пайда болған, адамдар қаза тапқан немесе жарақаттанған, көлік құралдары, құрылыстар, т.б. зақымданған не өзгедей материалдық зиян келтірілген оқиға. Жол апаттарында ең аз зардап шегетіндер жүргізушілердің өздері, ал ең көп зардап шегетіндер – жолаушылар мен жаяу жүргіншілер.
Жол қозғалысы оқиғаларының сандары мен фактілерінде көптеген адамдардың өмірі, тағдыры және денсаулығы тұрады. Және ең қорқыныштысы жол қозғалысы оқиғалары кезінде балалардың қаза болуы. Бұл мәселені шешудің ең негізгі мәні ең жас жаяу жүргіншілер - балаларды жол қозғалысы ережелеріне дұрыс дайындау және үйрету.
Зерттеу нәтижесі бойынша, жазатайым оқиғалардан болған жарақаттар статистикасы дененің әртүрлі бөліктері түрлі жолдармен жарақат алғандығын көрсетеді:
көбінесе зардап шеккендер әр түрлі бастық жарақаттар алады (шамамен 60%);
Аяқтың сынуы немесе жарқырауы (шамамен 10%) — зиян келтірумен байланысты жиі кездесетін;
Үшіншіден, қолдың жарақаты (әр он екінші).
Жол апаттар кезінде ең көп таралған жарақаттардың бірі:
сынықтар;
көгеру;
басқа сүйек жарақаттары.
Жол қозғалысы ережелерін сақтауда ата-аналар балаларға үлгі болуы керек.
Үйден шыққан кезде.
Егер үйдің кіреберісінде қозғалыс болса, жақындап келе жатқан көліктің бар-жоғына баланың назарын аударыңыз. Егер кіреберісте көліктер болса немесе ағаштар өсіп тұрса, қозғалысты уақытша тоқтатыңыз және ешқандай қауіп жоқ екеніне айналаңызға қараңыз.
Тротуарда жүру кезінде.
- Оң жағынан жүріңіз.
- Ересек адам жолдың жағында болуы керек.
- Ересек адам жол бөлігінің жағынан жүру қажет.
- Егер тротуар жолға жақын болса, ата-ана баланың қолын ұстауы керек.
- Баланы тротуар бойымен жүруге,автокөліктердің ауладан шығып кетуін мұқият қадағалауды үйретіңіз.
- Балаларды жолға шығуды үйретпеңіздер, арблар мен шаналарды тротуар бойымен шығып жүруге үйретіңіз.
Жолдан өтуге дайындалу
- Тоқтатыңыз, жол бөлігіне көз салыңыз.
- Баланың жолды бақылауын үйретініз .
- Өз қозғалыстарыңызды баса айтыңыз: жолды қарау үшін басыңызды бұрыңыз. Жолды тексеру үшін көлікті тоқтату, автокөліктерді өткізу үшін тоқтау.
- Балаңызды қашықтыққа теңестіруге, жақында келе жатқан машиналарды ажыратуға үйретіңіз.
- Баламен тротуардың шетінде тұрмаңыз.
- Балаланын көліктін бұрылуға дайындығына, көліктердегі бұрылыс сигналдары туралы айтып беріңіз.
- Автокөліктің өтпелі кезеңде қалай тоқтайтынын көрсетіңіз, себебі ол инерция арқылы қозғалады.
Жолды бойын кесіп өту кезінде
- Жолдан тек жаяу жүргіншілер өткелінде немесе қиылыс жолында өтіңіз.
- Көлік жоқ болса да, тек жасыл жарық шамына жүріңіз.
- Жол бойына бара жатып, сөйлесуді тоқтатыңыз.
- Асықпаңыз, жүгірмеңіз, бірқалыпты жолдан өтіңіз.
- Алдын-ала көшені қарамай,баламен көліктен немесе бұталар арасынанжолдың жүріс бөлігіне қарай шықпаңыз.
- Балаға көлік жоқ болсада жолдан абайлап өту қажет екенін, себебі, көлік ауладан немесе шолақ көшеден шығуы мүмкін екенін түсіндіріңіз.
Көлікке отырғызу және түсіру кезінде
- Алдымен, баладан бұрын шығыңыз, өйткені бала құлап немесе жолға шығып кетуі мүмкін.
- Есікке қарай толық тоқтағаннан кейін ғана жақындаңыз.
- Тоқтау зонасы – қауіпті орын, сондықтан баланы мұқият болуға үйретіңіз (жолдың нашар көрінісі, жолаушылар баланы жолға итеріп жіберуі мүмкін мүмкін).
Ата-аналарға арналған бірнеше кеңестер
Балабақшаға барар жолда немесе көшелерден қауіпсіз жүріс туралы балалармен сөйлесіңіз. Көшедегң тәртіп - бұл жаяу жүргіншілер қауіпсіздігінің кепілі, балаға мысал ретінде дәлелдеу керек.
